Titanium dioxide rytile (*)
Titanium White, Oxyde de Titane, Titandioxid, Blanco di Titanio, Titaanwit, Rutilweiss, Titanweiss, Τιτανία, Blanc de Titanium, λευκό του τιτανίου...
χημική ονομασία: Διοξείδιο του τιτανίου ή Τιτανία ( φυσικό οξείδιο του Τιτανίου / ένωση τιτανίου και οξυγόνου ) και ως χρωστική ( ζωγραφική, καλλυντικά, κλπ ) μπορεί να την συναντήσουμε με ονόματα όπως titanium white, pigment white 6, CI 77891.
(*) rytile: Τό ρουτίλιο είναι ορυκτό οξείδιο τού Τιτανίου του τύπου ΤiΟ2 καί είναι μία από τίς τρείς πολυμορφικές " διαμορφώσεις " ( κρυσταλλικές μορφές ) ( σημ.4 ) πού μπορούν νά συναντηθούν στό φυσικό ακατέργαστο οξείδιο τού τιτανίου, τήν Τιτανία. Οί άλλες δύο κρυσταλλικές μορφές εκτός απο το Ρουτίλιο ( που είναι το πιό σύνηθες ), είναι τό Ανατάσιο ( anatase ) και ο Βρουκίτης ( brookite ), που και αυτά είναι μορφές του ρουτίλιου γι΄ αυτό και μπορούν νά μετατραπούν σέ Ρουτίλιο άν φτάσουν στό κοινό σημείο τήξης καί βρασμού τους ( 950 οC ).
Στήν φυσική του μορφή το ρουτίλιο δέν είναι λευκό αλλά καστανό προς το κόκκινο και όχι απόλυτα αδιαφανές, καθώς τό χρώμα του επηρεάζεται από μέταλλα πού συχνά βρίσκονται στήν δομή του, όπως ο σίδηρος, τό ταντάλιο, κ.αλ..
Το βρίσκουμε σε μεγάλη αφθονία ώς στοιχείο στην γήϊνη επιφάνια και ως μέταλλο σε πυριγενή πετρώματα και ιζήματα ( σημ.5 ).
Τό ρουτίλιο εκτός από τήν χρήση του στήν παρασκευή τού Τιτανίου χρησιμοποιείται καί στήν παρα- σκευή άλλων μετάλλων. Η βιομηχανική του χρήση άρχισε τό 1939 καί μέ αυτό έχουμε τό σύγχρονο λευκό τού τιτανίου _ Titanium dioxide rytile ( Διοξείδιο του Τιτανίου ) _στά χρώματα ζωγραφικής. Πάντως μέχρι πρόσφατα η Τιτανία ώς σκόνη χρώματος οικοδομικών, ζωγραφικών βαφών και στην αργιλοπλαστική ( πορσελάνη κλπ ) είχε τήν πρωτοκαθεδρία , αλλά πλέων η χρήση της περνάει σέ όλο καί περισσότερες εφαρμογές με κατανάλωση που αγγίζει τους 4 εκατομμύρια τόνους (σκόνης) το χρόνο με το 70% περίπου στην παραγωγή χρωστικών! (σημ. 1)
Για τίς χρήσεις της Τιτανίας, τις εφαρμογές και τους τρόπους παρασκευής αυτού του εκπληκτικού "υλικού" ( χρώματα, μελάνια εκτύπωσης, χαρτιά, πλαστικά, τρόφιμα ( Ε Ε171 ), καλλυντικά, βιομηχανικά και ιατροτεχνολογικά όργανα και προϊόντα, νανοτεχνολογία, ηλεκτρονικά κυκλώματα, υπο- λογιστές και οθόνες, συνθετικές ίνες, φίλτρα, παραγωγή ενέργειας, οικοδομικά υλικά, με αυτοκαθαριζόμενες ιδιότητές απέναντι σε οργανικούς και ανόργανους ρύπους, σε εφαρμογές πού απαιτούν ένα λαμπερό λευκό χρώμα, κλπ. )
διαβάστε:
1) Δρ. Μάριου Σ. Κατσιώτη " Φωτοκαταλιτικά δομικά υλικά. Θεωρία και Εφαρμογές " βλ. >>>
http://www.e-archimedes.gr/links/item/31-
2)( Αγγ.)http://en.wikipedia.org/wiki/Titanium_dioxide
3) (βλ, σημ.5 )
Τό διοξείδιο τού τιτανίου ( Τιτανία ) έχει έναν απο τους υψηλότερους δείκτες διάθλασης (n=2,7 ) καί αυτό τό κάνει τό πιό καλυπτικό χρώμα πού έχουμε απο τα σύγχρονα λευκά ( όχι από το Λευκό του μολύβδου ).
Είναι μια απο τις κυριότερες ενώσεις του Τιτανίου ( άλλες ανήκουν στα χλωρίδια i) Τετραχλωριούχο τιτάνιο ( TiCl4), ii) Tριχλωριούχο τιτάνιο (ΤiCl3) ).
Τό λευκό τού Τιτανίου είναι σήμερα ότι ήταν τό λευκό τού Μολύβδου μέχρι πρίν από εκατό χρόνια. Ανακαλύφθηκε τό 1821 ( τό Τιτάνιο ανακαλύφθηκε τό 1791 ), αλλά στήν ζωγραφική άρχισε νά χρησιμοποιείται στίς αρχές τού 20ου αιώνα ( υπάρχουν στοιχεία γιά τό 1908 στήν Ευρώπη ).
Μιά ποιότητα ( μάλλον κατώτερη ) τού λευκού τιτανίου πού είναι μίγμα μέ βαρίτη ( barium solphate ) βρέθηκε σέ χρώματα καί μελάνια πρίν τό 1900 (;). Δέν ξέρω άν είναι ίδιο ή παραπλήσιο μέ τό μίγμα διοξειδίου τού τιτανίου καί θειϊκού βαρίου ( Blanc fix _ ΤiO2 + BaSO4 ), πάντως πιστεύω οτι στήν ελαιογραφία και την αυγοτέμπερα είναι προτιμότερο τό titanium dioxide rytile καί όχι τά διάφορα λιθοπόνια.
Ο Daniel V. Thompson προτείνει για την τέμπερα τό ΤiO2 + BaSO4 στό βιβλίο του «Αυγοτέμπερα, Θεωρία καί πρακτική », τά αναφέρει ώς titanium Lithopones.
Μπορούμε νά πούμε_ μέ κάθε επιφύλαξη_ ότι μετά τήν τρίτη δεκαετία τού 20ου αιώνα τό Λευκό τού Τιτανίου έχει πλέον παραγκωνίσει σέ πολύ μεγάλο βαθμό τό Λευκό τού Μολύβδου στήν ζωγραφική ενώ τό λιθοπόνιο ( ZnS + BaSO4 ) καί τό Λευκό τού ψευδαργύρου αντικατέστησαν τό Λευκό τού Μολύβδου ώς λευκές χρωστικές στά μίγματα γιά προετοιμασίες επιφανειών ( σέ μουσαμάδες, ξύλα, κλπ. ).
Στήν αυγοτέμπερα , τήν ελαιογραφία καί τά ακρυλικά είναι η καλύτερη επιλογή ( αποφεύγοντας έτσι τό Λευκό του μολύβδου). Μπορούμε να το χρησιμοποιούμε στο γκουάς, τις έτοιμες βιομηχανικές τέμπερες και στην ακουαρέλλα. Χρώμα με μεγάλη καλυπτική ικανότητα, κατάλληλο γιά ζωγραφική στο μουσαμά , το ξύλο και το χαρτί και μεγάλη αντοχή στον χρόνο χωρίς να αλλοιώνεται στην έκθεσή του στον αέρα, ενώ κιτρινίζει πολύ λιγότερο απο το λευκό του Μολύβδου όταν χρησιμοποιούμε λινέλαιο. Δεν επιρεάζεται απο το Υδρόθειο, είναι ανθεκτικό στο ηλιακό φώς και σε θαλάσσια και όξινα περιβάλλοντα.
Ελαιογραφία και δείκτες διάθλασης, το λινέλαιο, κλπ..
Είπαμε πώς το λευκό του τιτανίου έχει δείκτη διάθλασης n=2,71 και η γνώση αυτή είναι σημαντική για κάθε χρώμα στη ζωγραφική αλλά και όσον αφορά τούς δείκτες διάθλασης των λαδιών αφού σχετίζονται άμεσα με τις οπτικές ιδιότητες των χρωματικών στρωμάτων. Ο δείκτης διάθλασης δεν είναι κάτι αμετάβλητο και αλλάζει ανάλογα με τα συνδετικά και τους διαλύτες που θα
χρησιμοποιήσουμε για το πλάσιμο και την στερέωση των χρωμάτων ( λάδια, τέμπερες, κόλλες, ρητίνες, κλπ ) πάνω σε κάποια επιφάνεια, που και αυτή με την σειρά της επηρεάζει ανάλογα με το είδος της επίστρωσης που την καλύπτει. Ακολουθεί το πέρασμα και η επίδραση του χρόνου και οι διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες ... κλπ. Έτσι λοιπόν, το οξείδιο του Τιτανίου ώς λευκή χρωστική αντανακλά το 21% του προσπίπτοντος φωτός, ( εδώ πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι αναφερόμαστε σε δείκτη διάθλασης ενός ομοιογενούς μέσου ( υλικού ).
Όταν αναμιχθεί με λινέλαιο ανακλά μόνον 9% του φωτός ( n=1,48 ), (βλ. νόμο του Snell για την διάδοση μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας στον αέρα (n=1) και στη συνέχεια το πέρασμά της σε ένα μέσο ( υλικό ) ...κλπ ). Το λινέλαιο λοιπόν κάνει την χρωστική περισσότερο διάφανη αλλά και με το πέρασμα του χρόνου εξαιτίας τής οξείδωσής του όλα αυτά μεταβάλλονται και έτσι μπορούμε να έχουμε από (n=1,48) σε (n=1,57) με ακόμη μεγαλύτερη διαφάνεια. Ενίσχυση αυτής της διαφάνειας που θα έχουμε έτσι κι αλλιώς στο πέρασμα του χρόνου έχουμε και με την προσθήκη των ρητινών που χρησιμοποιούμε στα συνδετικά μας (λινέλαιο + ρητίνη + νέφτι ).
Άν ενδιαφέρεστε για βαθύτερη γνώση όλων αυτών και πάντοτε σε σχέση με την ζωγραφική προτείνω το βιβλίο τής Ελένης Ε. Ιωακείμογλου "Τά Οργανικά Υλικά στην Τέχνη και την Αρχαιολογία" τομ, Α΄ ..εκδ ΙΩΝ )
Εδώ να τονίσω για άλλη μια φορά πώς δεν χρησιμοποιούμε λάδια κατώτερης ποιότητας ή λάδια που δεν έχουν υποστεί ειδική επεξεργασία ώστε να είναι κατάλληλα για ζωγραφική.
_______________________
Στά έτοιμα χρώματα γιά τήν ελαιογραφία, οι εταιρείες δίνουν καί μια πρόσμειξη Λευκού Τιτανίου μέ Blanc de zinc ( Λευκό Ψευδαργίρου ) , σέ μιά προσπάθεια νά αναμειχθούν σέ ένα τά πλεονεκτήματά τους. Προσωπικά αποφεύγω αυτές τίς μείξεις τών λευκών γιατί δουλεύω μέ λεπτές στρώσεις χρωμά- των που η μία έρχεται νά καλύψει τήν άλλη καί τό λευκό τού Ψευδαργύρου δέν είναι και ότι καλύτερο γιά παρόμοιες τεχνικές.
αυγοτέμπερα
Σε έναν κρόκο αυγού μια σταγόνα ξύδι και το λευκό του τιτανίου δουλεύεται άνετα με αυτήν την τέμπερα. Προσθέτουμε νερό καθώς τρίβουμε με την σπάτουλα ή το πινέλο, το χρώμα μας. Προτιμότερη φυσικά είναι η σπάτουλα απο το πινέλο στο τρίψιμο των χρωμάτων τέμπερας και ακόμα καλύτερο ένα γυάλινο τριβείο ( κάπως ακριβό, αλλά το καλύτερο αν τρίβουμε εμείς τα χρώματα μιας κάποιας ποσότητας σκόνης ή αυτά που φτιάχνουμε για αποθήκευση στα δικά μας χειροποίητα σωληνάρια ελαιογραφίας ) ανάλογα βέβαια και με την ποσότητα χρώματος που θέλουμε να χειριστούμε.
στις άλλες τέμπερες, τα ακρυλικά, το αραβικό κόμμι και η γλυκερίνη
Χρειάζεται προσοχή όταν χρησιμοποιούμε στο λευκό Τιτανίου, αραβικό κόμμι, ( ακόμη και όταν έχουμε αραβικό κόμμι + μέλι ή ζάχαρη και άλλα πιό φιλικά κόμμεα προς το λευκό του Τιτανίου ) γιατί μια μεγαλύτερη ποσότητα δημιουργεί σκασίματα όχι μόνον σε παχιές στρώσεις χρώματος αλλά και σε πολύ λεπτά περάσματα χωρίς να έχουν κάν περαστεί δεύτερες και τρίτες επικαλύψεις χρώματος. Προτιμότερο είναι στα έτοιμα σωληνάρια επαγγελματικών σειρών χρωμάτων γκουάς και τέμπερας που έχουν ήδη αρκετή ποσότητα γόμας να τα δουλεύουμε αραιώνοντάς τα με νερό και γλυκερίνη. Η γλυκερίνη πάντα σε μικρές ποσότητες.
Την γλυκερίνη μπορούμε να την χρησιμοποιούμε και στα ακρυλικά χρώματα, ιδιαίτερα όταν τα ετοιμάζουμε εμείς, ( δηλαδή τρίβουμε τις σκόνες μας με πρώτη ύλη ακρυλικού ) και θέλουμε τα χρώματά μας να μην στεγνώνουν πολύ γρήγορα, πάντα όμως με προσοχή και σε πολύ μικρές ποσότητες.
Γλυκερίνη προμηθευόμαστε μόνον απο φαρμακαποθήκες.
στεγνωτικά
Σε οικοδομικές, διακοσμητικές και άλλες εργασίες (σκηνικά κλπ ) μπορούμε να χρησιμοποιούμε στεγνωτικά απο άλατα κοβαλτίου και μαγγανίου και αυτά μπορούμε να τα βρούμε σε χρωματοπωλεία και κάποια σε καταστήματα ζωγραφικών ειδών. Στην ζωγραφική όμως η χρήση τους είναι καταστροφική όταν προστίθονται στίς σκόνες και τα έτοιμα λαδοχρώματα. Αντί αυτών, έχουμε τα βερνίκια ( mediums ) που ετοιμάζουμε εμείς, ελαιορητινικά βερνίκια, λινέλαιο ηλίου κλπ. και φυσικά το νέφτι ( νέφτι διπλής απόσταξης και μόνον απο εταιρείες παραγωγής ή εταιρείες χρωμάτων ζωγραφικής, όχι χύμα που χρησιμοποιούμε σε ελαιοχρωματισμούς. Κατώτερης ποιότητας νέφτι χρησιμοποιούμε στο τελικό καθάρισμα των εργαλείων μας και μετά πάντοτε ολοκληρώνουμε με σαπούνι και νερό.
Νοθεία
Ειδικά στά χρώματα οικοδομικών εργασιών νοθεύεται μέ διάφορες φυσικές χρωστικές όπως τάλκ, κιμωλία, κλπ, γι' αυτό καί πρέπει νά αγοράζουμε από εταιρείες παρασκευής ζωγραφικών ειδών καί μόνον τίς επαγγελματικές σειρές τους, είτε πρόκειται γιά πάστα χρώματος, είτε γιά σκόνη.
προφυλάξεις και κίνδυνοι
Δεν είναι τοξικό, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως μπορούμε να το εισπνέουμε ή απο τα χέρια μας ( μέσω τροφής, καπνίσματος, κλπ, κατά την διάρκεια που ζωγραφίζουμε ) να περνάει μέσω της στοματικής ή αναπνευστικής οδού στον οργανισμό μας, γι αυτό χρειάζεται προσοχή όπως και όλα τα υλικά της ζωγραφικής είτε αυτά επισημαίνονται ώς τοξικά είτε όχι. Άν και δεν απορροφάται εύκολα απο τον ανθρώπινο οργανισμό ( ακόμη και απο τροφές, φυσικές ή επεξεργασμένες _E171 (σημ. 2 ) που περιέχουν τιτάνιο ) θέλει προσοχή αφού εδώ αναφερόμαστε στις σκόνες χρωμάτων ζωγραφικής και όχι στα τρόφιμα, τα καλλυντικά ή τα ιατρικά μοσχεύματα που το περιέχουν.
Ακόμη μεγαλύτερη προσοχή θέλει_ με ανάλογες προφυλάξεις_ στήν αιωρούμενη σκόνη που το περιέχει και εισπνέεται ή καταπίνεται κατα την διάρκεια οικοδομικών ή παρασκευαστικών εργασιών. Με την κατάπωση ή την εισπνοή στους χώρους εργασίας και στην παρατεταμένη έκθεση στίς χρωστικές του Τιτανίου μπορεί να σωρευτεί σε κάποιους συγκεκριμένους ιστούς και ενδεχομένως να προκαλέ- σει προβλήματα υγείας. Τέλος πάντων και πέρα απο όλα αυτά, το λευκό του Τιτανίου είναι απο τα πιό ακίνδυνα χρώματα που διαθέτουμε.( βλ, σημ.5 ) (σημ.6 )
________________________________
σημειώσεις και πηγές
WWW. Bank
http://www.artiscreation.com/white.html
http://cameo.mfa.org/browse/record.asp?subkey=9386
________________________________
Εγκυκλοπαιδικόν ΛΕΞΙΚΟΝ τού Ελευθερουδάκη
Daniel V. Thompson "Αυγοτέμπερα" εκδ. Αρμός
Ελένης Ε. Ιωακείμογλου "Τά Οργανικά Υλικά στην Τέχνη και την Αρχαιολογία"
τομ, Α΄ , εκδ. ΙΩΝ
Gino Piva " Aκουαρέλλα και Τέμπερα" εκδ. ΑΡΜΟΣ
Κωστή Πλακωτάρη "Υλικά καί Τεχνική στή Ζωγραφική καί Διακοσμητική"
________________________________
περιοδικό αρχαιολογία
http://www.arxaiologia.gr/site/content.php?sel=147
________________________________
TITANIUM: WORLD PRODUCTION OF MINERAL CONCERATES, BY COUNTRY
(1999 - 2003 )
http://www.indexmundi.com/en/commodities/minerals/titanium/titanium_table15.html
_________________________________
( σημ.2 )
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32006L0033:EL:NOT
Οδηγία 2006/33/ΕΚ της Επιτροπής, της 20ής Μαρτίου 2006 , για τροποποίηση της οδηγίας 95/45/ΕΚ όσον αφορά το κίτρινο Sunset FCF (sunset yellow FCF) (E 110) και το διοξείδιο του τιτανίου (E 171) ( Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ )
(4) Το διοξείδιο του τιτανίου (E 171) έχει εγκριθεί στο πλαίσιο της οδηγίας 94/36/ΕΚ ως χρωστική ουσία για χρήση σε ορισμένα τρόφιμα. Το διοξείδιο του τιτανίου μπορεί να παρασκευαστεί με μορφή κρυστάλλων του ανατασίου ή του ρουτιλίου. Η φολλιδωτή μορφή του ρουτιλίου διαφέρει από αυτή του ανατασίου ως προς τη δομή και τις οπτικές ιδιότητες (pearlescence). Επιβάλλεται για τεχνικούς λόγους η χρήση της φολλιδωτής μορφής του ρουτιλίου ως χρωστικής ουσίας σε τρόφιμα και σε επιχρίσματα μεμβρανών για δισκία συμπληρωμάτων διατροφής. Στις 7 Δεκεμβρίου 2004, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων δήλωσε ότι η χρήση ρουτυλίου του διοξειδίου του τιτανίου, σε άμορφη ή φολλιδωτή μορφή, δεν δημιουργεί ανησυχίες όσον αφορά την ασφάλεια. Επομένως, τα κριτήρια καθαρότητας του διοξειδίου του τιτανίου (Ε 171) πρέπει να τροποποιηθούν ώστε να περιλαμβάνουν τόσο τη μορφή του ανατασίου όσο και τη μορφή του ρουτιλίου αυτής της ουσίας.Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 082 της 21/03/2006 σ. 0010 - 0013
__________________________________
( σημ.4 ) http://ruby.colorado.edu/~smyth/min/tio2.html
__________________________________
( σημ. 5 ) "ΤΙΤΑΝΙΟ Τα Κράματα και οι Ενώσεις του"
( πτυχιακή εργασία ) Ξανθοπούλου Μαρία
http://eprints.teikoz.gr/31/1/A_25_2008.pdf
__________________________________
( σημ.6 )
Οδηγία 78/176/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 20ής Φεβρουαρίου 1978 περί των αποβλήτων που προέρχονται από τη βιομηχανία διοξειδίου του τιτανίου Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 054 της 25/02/1978 σ. 0019 - 0024
http://eur-lex.europa.eu/el/dossier/dossier_32.htm
__________________________________
www.
Μάριος Σ. Καρτσιώτης http://www.iok.gr/documents/Photocat..._Katsiotis.pdf
Κυριαζίδης Θωμάς http://nefeli.lib.teicrete.gr/browse...azidis2010.pdf _________________________________
Rutile
http://www.handbookofmineralogy.org/pdfs/rutile.pdf
http://el.wikipedia.org/wiki/Ρουτίλιο
_____________________________________
Titanium dioxide
http://www.dechenchem.com/english/product.asp?id=154
http://en.wikipedia.org/wiki/Titanium_dioxide
http://en.wikipedia.org/wiki/Titanium
_________________________________
κοσμηματοποιία
http://www.jewelpedia.com/lexicon_details.php?id=217
_________________________________
toxicoligy ( αποσπάσματα )
Το διοξείδιο τιτανίου έχει ταξινομηθεί πρόσφατα από τη Διεθνή Επιτροπή αντικαρκινικού αγώνα (IARC) ως καρκινογόνος ουσία ομάδας IARC 2B ενδεχομένως καρκινογόνος στους ανθρώπους. Το διοξείδιο τιτανίου αποτελεί 70% του όγκου συνολικής παραγωγής των χρωστικών ουσιών παγκοσμίως. Χρησιμοποιείται ευρέως για να παρέχει τη λευκότητα και την αδιαφάνεια στα προϊόντα όπως τα χρώματα, τα πλαστικά, τα έγγραφα, τα μελάνια, τα τρόφιμα, και οι οδοντόπαστες. Χρησιμοποιείται επίσης στα προϊόντα φροντίδας καλλυντικών και δέρματος, και είναι παρόν σχεδόν σε κάθε sunblock, όπου βοηθά προστατεύω το δέρμα από το υπεριώδες φως. (.......)τα συμπεράσματα IARC είναι βασισμένα στα πολύ συγκεκριμένα στοιχεία. Αυτά τα στοιχεία έδειξαν ότι οι υψηλές συγκεντρώσεις του ουσία-βαθμού (που κονιοποιείται) και πολύ λεπτή σκόνη διοξειδίου τιτανίου προκάλεσαν τον καρκίνο αναπνευστικών οδών στους αρουραίους που εκτέθηκαν από την εισπνοή και το ενδοτραχειακό instillation* (....) Καναδάς (εθνικό γραφείο WHMIS) πρόσφατα συσκέφτηκαν με το Κεμπέκ CSST και CCOHS (οι δύο κύριες αντιπροσωπείες που παρέχουν τις ταξινομήσεις WHMIS στο κοινό) σχετικά με τις επιπτώσεις της απόφασης IARC στην ταξινόμηση WHMIS του διοξειδίου τιτανίου. Συμφωνήθηκε ότι το διοξείδιο τιτανίου τώρα ικανοποιεί τα κριτήρια για WHMIS D2A (καρκινογόνος ουσία) βασισμένα ανακοινωίδα τύπου από το IARC μέχρι σήμερα, και ότι δεν είναι απαραίτητο να περιμένει την απελευθέρωση της πλήρους μονογραφίας.
Οι κατασκευαστές και οι προμηθευτές του διοξειδίου τιτανίου ενθαρρύνονται για να αναθεωρήσουν και να ενημερώσουν τα υλικές φύλλα στοιχείων ασφάλειας και τις ετικέτες προϊόντων τους βασισμένα σε αυτές τις νέες πληροφορίες το συντομότερο δυνατόν. Οι εργοδότες πρέπει να αναθεωρήσουν τα προγράμματα επαγγελματικής υγιεινής τους για να εξασφαλίσουν ότι η έκθεση στη σκόνη διοξειδίου τιτανίου αποβάλλεται ή μειώνεται στο ελάχιστο πιθανό. Οι εργαζόμενοι πρέπει να εκπαιδευτούν σχετικά με αυτόν τον πιθανό πρόσφατα αναγνωρισμένο κίνδυνο για την υγεία τους και να εκπαιδευθούν στις κατάλληλες διαδικασίες εργασίας.
______________________
Παππάς Θεόδωρος
Titanium White, Oxyde de Titane, Titandioxid, Blanco di Titanio, Titaanwit, Rutilweiss, Titanweiss, Τιτανία, Blanc de Titanium, λευκό του τιτανίου...
χημική ονομασία: Διοξείδιο του τιτανίου ή Τιτανία ( φυσικό οξείδιο του Τιτανίου / ένωση τιτανίου και οξυγόνου ) και ως χρωστική ( ζωγραφική, καλλυντικά, κλπ ) μπορεί να την συναντήσουμε με ονόματα όπως titanium white, pigment white 6, CI 77891.
(*) rytile: Τό ρουτίλιο είναι ορυκτό οξείδιο τού Τιτανίου του τύπου ΤiΟ2 καί είναι μία από τίς τρείς πολυμορφικές " διαμορφώσεις " ( κρυσταλλικές μορφές ) ( σημ.4 ) πού μπορούν νά συναντηθούν στό φυσικό ακατέργαστο οξείδιο τού τιτανίου, τήν Τιτανία. Οί άλλες δύο κρυσταλλικές μορφές εκτός απο το Ρουτίλιο ( που είναι το πιό σύνηθες ), είναι τό Ανατάσιο ( anatase ) και ο Βρουκίτης ( brookite ), που και αυτά είναι μορφές του ρουτίλιου γι΄ αυτό και μπορούν νά μετατραπούν σέ Ρουτίλιο άν φτάσουν στό κοινό σημείο τήξης καί βρασμού τους ( 950 οC ).
Στήν φυσική του μορφή το ρουτίλιο δέν είναι λευκό αλλά καστανό προς το κόκκινο και όχι απόλυτα αδιαφανές, καθώς τό χρώμα του επηρεάζεται από μέταλλα πού συχνά βρίσκονται στήν δομή του, όπως ο σίδηρος, τό ταντάλιο, κ.αλ..
Το βρίσκουμε σε μεγάλη αφθονία ώς στοιχείο στην γήϊνη επιφάνια και ως μέταλλο σε πυριγενή πετρώματα και ιζήματα ( σημ.5 ).
Τό ρουτίλιο εκτός από τήν χρήση του στήν παρασκευή τού Τιτανίου χρησιμοποιείται καί στήν παρα- σκευή άλλων μετάλλων. Η βιομηχανική του χρήση άρχισε τό 1939 καί μέ αυτό έχουμε τό σύγχρονο λευκό τού τιτανίου _ Titanium dioxide rytile ( Διοξείδιο του Τιτανίου ) _στά χρώματα ζωγραφικής. Πάντως μέχρι πρόσφατα η Τιτανία ώς σκόνη χρώματος οικοδομικών, ζωγραφικών βαφών και στην αργιλοπλαστική ( πορσελάνη κλπ ) είχε τήν πρωτοκαθεδρία , αλλά πλέων η χρήση της περνάει σέ όλο καί περισσότερες εφαρμογές με κατανάλωση που αγγίζει τους 4 εκατομμύρια τόνους (σκόνης) το χρόνο με το 70% περίπου στην παραγωγή χρωστικών! (σημ. 1)
Για τίς χρήσεις της Τιτανίας, τις εφαρμογές και τους τρόπους παρασκευής αυτού του εκπληκτικού "υλικού" ( χρώματα, μελάνια εκτύπωσης, χαρτιά, πλαστικά, τρόφιμα ( Ε Ε171 ), καλλυντικά, βιομηχανικά και ιατροτεχνολογικά όργανα και προϊόντα, νανοτεχνολογία, ηλεκτρονικά κυκλώματα, υπο- λογιστές και οθόνες, συνθετικές ίνες, φίλτρα, παραγωγή ενέργειας, οικοδομικά υλικά, με αυτοκαθαριζόμενες ιδιότητές απέναντι σε οργανικούς και ανόργανους ρύπους, σε εφαρμογές πού απαιτούν ένα λαμπερό λευκό χρώμα, κλπ. )
διαβάστε:
1) Δρ. Μάριου Σ. Κατσιώτη " Φωτοκαταλιτικά δομικά υλικά. Θεωρία και Εφαρμογές " βλ. >>>
http://www.e-archimedes.gr/links/item/31-
2)( Αγγ.)http://en.wikipedia.org/wiki/Titanium_dioxide
3) (βλ, σημ.5 )
Τό διοξείδιο τού τιτανίου ( Τιτανία ) έχει έναν απο τους υψηλότερους δείκτες διάθλασης (n=2,7 ) καί αυτό τό κάνει τό πιό καλυπτικό χρώμα πού έχουμε απο τα σύγχρονα λευκά ( όχι από το Λευκό του μολύβδου ).
Είναι μια απο τις κυριότερες ενώσεις του Τιτανίου ( άλλες ανήκουν στα χλωρίδια i) Τετραχλωριούχο τιτάνιο ( TiCl4), ii) Tριχλωριούχο τιτάνιο (ΤiCl3) ).
Τό λευκό τού Τιτανίου είναι σήμερα ότι ήταν τό λευκό τού Μολύβδου μέχρι πρίν από εκατό χρόνια. Ανακαλύφθηκε τό 1821 ( τό Τιτάνιο ανακαλύφθηκε τό 1791 ), αλλά στήν ζωγραφική άρχισε νά χρησιμοποιείται στίς αρχές τού 20ου αιώνα ( υπάρχουν στοιχεία γιά τό 1908 στήν Ευρώπη ).
Μιά ποιότητα ( μάλλον κατώτερη ) τού λευκού τιτανίου πού είναι μίγμα μέ βαρίτη ( barium solphate ) βρέθηκε σέ χρώματα καί μελάνια πρίν τό 1900 (;). Δέν ξέρω άν είναι ίδιο ή παραπλήσιο μέ τό μίγμα διοξειδίου τού τιτανίου καί θειϊκού βαρίου ( Blanc fix _ ΤiO2 + BaSO4 ), πάντως πιστεύω οτι στήν ελαιογραφία και την αυγοτέμπερα είναι προτιμότερο τό titanium dioxide rytile καί όχι τά διάφορα λιθοπόνια.
Ο Daniel V. Thompson προτείνει για την τέμπερα τό ΤiO2 + BaSO4 στό βιβλίο του «Αυγοτέμπερα, Θεωρία καί πρακτική », τά αναφέρει ώς titanium Lithopones.
Μπορούμε νά πούμε_ μέ κάθε επιφύλαξη_ ότι μετά τήν τρίτη δεκαετία τού 20ου αιώνα τό Λευκό τού Τιτανίου έχει πλέον παραγκωνίσει σέ πολύ μεγάλο βαθμό τό Λευκό τού Μολύβδου στήν ζωγραφική ενώ τό λιθοπόνιο ( ZnS + BaSO4 ) καί τό Λευκό τού ψευδαργύρου αντικατέστησαν τό Λευκό τού Μολύβδου ώς λευκές χρωστικές στά μίγματα γιά προετοιμασίες επιφανειών ( σέ μουσαμάδες, ξύλα, κλπ. ).
Στήν αυγοτέμπερα , τήν ελαιογραφία καί τά ακρυλικά είναι η καλύτερη επιλογή ( αποφεύγοντας έτσι τό Λευκό του μολύβδου). Μπορούμε να το χρησιμοποιούμε στο γκουάς, τις έτοιμες βιομηχανικές τέμπερες και στην ακουαρέλλα. Χρώμα με μεγάλη καλυπτική ικανότητα, κατάλληλο γιά ζωγραφική στο μουσαμά , το ξύλο και το χαρτί και μεγάλη αντοχή στον χρόνο χωρίς να αλλοιώνεται στην έκθεσή του στον αέρα, ενώ κιτρινίζει πολύ λιγότερο απο το λευκό του Μολύβδου όταν χρησιμοποιούμε λινέλαιο. Δεν επιρεάζεται απο το Υδρόθειο, είναι ανθεκτικό στο ηλιακό φώς και σε θαλάσσια και όξινα περιβάλλοντα.
Ελαιογραφία και δείκτες διάθλασης, το λινέλαιο, κλπ..
Είπαμε πώς το λευκό του τιτανίου έχει δείκτη διάθλασης n=2,71 και η γνώση αυτή είναι σημαντική για κάθε χρώμα στη ζωγραφική αλλά και όσον αφορά τούς δείκτες διάθλασης των λαδιών αφού σχετίζονται άμεσα με τις οπτικές ιδιότητες των χρωματικών στρωμάτων. Ο δείκτης διάθλασης δεν είναι κάτι αμετάβλητο και αλλάζει ανάλογα με τα συνδετικά και τους διαλύτες που θα
χρησιμοποιήσουμε για το πλάσιμο και την στερέωση των χρωμάτων ( λάδια, τέμπερες, κόλλες, ρητίνες, κλπ ) πάνω σε κάποια επιφάνεια, που και αυτή με την σειρά της επηρεάζει ανάλογα με το είδος της επίστρωσης που την καλύπτει. Ακολουθεί το πέρασμα και η επίδραση του χρόνου και οι διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες ... κλπ. Έτσι λοιπόν, το οξείδιο του Τιτανίου ώς λευκή χρωστική αντανακλά το 21% του προσπίπτοντος φωτός, ( εδώ πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι αναφερόμαστε σε δείκτη διάθλασης ενός ομοιογενούς μέσου ( υλικού ).
Όταν αναμιχθεί με λινέλαιο ανακλά μόνον 9% του φωτός ( n=1,48 ), (βλ. νόμο του Snell για την διάδοση μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας στον αέρα (n=1) και στη συνέχεια το πέρασμά της σε ένα μέσο ( υλικό ) ...κλπ ). Το λινέλαιο λοιπόν κάνει την χρωστική περισσότερο διάφανη αλλά και με το πέρασμα του χρόνου εξαιτίας τής οξείδωσής του όλα αυτά μεταβάλλονται και έτσι μπορούμε να έχουμε από (n=1,48) σε (n=1,57) με ακόμη μεγαλύτερη διαφάνεια. Ενίσχυση αυτής της διαφάνειας που θα έχουμε έτσι κι αλλιώς στο πέρασμα του χρόνου έχουμε και με την προσθήκη των ρητινών που χρησιμοποιούμε στα συνδετικά μας (λινέλαιο + ρητίνη + νέφτι ).
Άν ενδιαφέρεστε για βαθύτερη γνώση όλων αυτών και πάντοτε σε σχέση με την ζωγραφική προτείνω το βιβλίο τής Ελένης Ε. Ιωακείμογλου "Τά Οργανικά Υλικά στην Τέχνη και την Αρχαιολογία" τομ, Α΄ ..εκδ ΙΩΝ )
Εδώ να τονίσω για άλλη μια φορά πώς δεν χρησιμοποιούμε λάδια κατώτερης ποιότητας ή λάδια που δεν έχουν υποστεί ειδική επεξεργασία ώστε να είναι κατάλληλα για ζωγραφική.
_______________________
Στά έτοιμα χρώματα γιά τήν ελαιογραφία, οι εταιρείες δίνουν καί μια πρόσμειξη Λευκού Τιτανίου μέ Blanc de zinc ( Λευκό Ψευδαργίρου ) , σέ μιά προσπάθεια νά αναμειχθούν σέ ένα τά πλεονεκτήματά τους. Προσωπικά αποφεύγω αυτές τίς μείξεις τών λευκών γιατί δουλεύω μέ λεπτές στρώσεις χρωμά- των που η μία έρχεται νά καλύψει τήν άλλη καί τό λευκό τού Ψευδαργύρου δέν είναι και ότι καλύτερο γιά παρόμοιες τεχνικές.
αυγοτέμπερα
Σε έναν κρόκο αυγού μια σταγόνα ξύδι και το λευκό του τιτανίου δουλεύεται άνετα με αυτήν την τέμπερα. Προσθέτουμε νερό καθώς τρίβουμε με την σπάτουλα ή το πινέλο, το χρώμα μας. Προτιμότερη φυσικά είναι η σπάτουλα απο το πινέλο στο τρίψιμο των χρωμάτων τέμπερας και ακόμα καλύτερο ένα γυάλινο τριβείο ( κάπως ακριβό, αλλά το καλύτερο αν τρίβουμε εμείς τα χρώματα μιας κάποιας ποσότητας σκόνης ή αυτά που φτιάχνουμε για αποθήκευση στα δικά μας χειροποίητα σωληνάρια ελαιογραφίας ) ανάλογα βέβαια και με την ποσότητα χρώματος που θέλουμε να χειριστούμε.
στις άλλες τέμπερες, τα ακρυλικά, το αραβικό κόμμι και η γλυκερίνη
Χρειάζεται προσοχή όταν χρησιμοποιούμε στο λευκό Τιτανίου, αραβικό κόμμι, ( ακόμη και όταν έχουμε αραβικό κόμμι + μέλι ή ζάχαρη και άλλα πιό φιλικά κόμμεα προς το λευκό του Τιτανίου ) γιατί μια μεγαλύτερη ποσότητα δημιουργεί σκασίματα όχι μόνον σε παχιές στρώσεις χρώματος αλλά και σε πολύ λεπτά περάσματα χωρίς να έχουν κάν περαστεί δεύτερες και τρίτες επικαλύψεις χρώματος. Προτιμότερο είναι στα έτοιμα σωληνάρια επαγγελματικών σειρών χρωμάτων γκουάς και τέμπερας που έχουν ήδη αρκετή ποσότητα γόμας να τα δουλεύουμε αραιώνοντάς τα με νερό και γλυκερίνη. Η γλυκερίνη πάντα σε μικρές ποσότητες.
Την γλυκερίνη μπορούμε να την χρησιμοποιούμε και στα ακρυλικά χρώματα, ιδιαίτερα όταν τα ετοιμάζουμε εμείς, ( δηλαδή τρίβουμε τις σκόνες μας με πρώτη ύλη ακρυλικού ) και θέλουμε τα χρώματά μας να μην στεγνώνουν πολύ γρήγορα, πάντα όμως με προσοχή και σε πολύ μικρές ποσότητες.
Γλυκερίνη προμηθευόμαστε μόνον απο φαρμακαποθήκες.
στεγνωτικά
Σε οικοδομικές, διακοσμητικές και άλλες εργασίες (σκηνικά κλπ ) μπορούμε να χρησιμοποιούμε στεγνωτικά απο άλατα κοβαλτίου και μαγγανίου και αυτά μπορούμε να τα βρούμε σε χρωματοπωλεία και κάποια σε καταστήματα ζωγραφικών ειδών. Στην ζωγραφική όμως η χρήση τους είναι καταστροφική όταν προστίθονται στίς σκόνες και τα έτοιμα λαδοχρώματα. Αντί αυτών, έχουμε τα βερνίκια ( mediums ) που ετοιμάζουμε εμείς, ελαιορητινικά βερνίκια, λινέλαιο ηλίου κλπ. και φυσικά το νέφτι ( νέφτι διπλής απόσταξης και μόνον απο εταιρείες παραγωγής ή εταιρείες χρωμάτων ζωγραφικής, όχι χύμα που χρησιμοποιούμε σε ελαιοχρωματισμούς. Κατώτερης ποιότητας νέφτι χρησιμοποιούμε στο τελικό καθάρισμα των εργαλείων μας και μετά πάντοτε ολοκληρώνουμε με σαπούνι και νερό.
Νοθεία
Ειδικά στά χρώματα οικοδομικών εργασιών νοθεύεται μέ διάφορες φυσικές χρωστικές όπως τάλκ, κιμωλία, κλπ, γι' αυτό καί πρέπει νά αγοράζουμε από εταιρείες παρασκευής ζωγραφικών ειδών καί μόνον τίς επαγγελματικές σειρές τους, είτε πρόκειται γιά πάστα χρώματος, είτε γιά σκόνη.
προφυλάξεις και κίνδυνοι
Δεν είναι τοξικό, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως μπορούμε να το εισπνέουμε ή απο τα χέρια μας ( μέσω τροφής, καπνίσματος, κλπ, κατά την διάρκεια που ζωγραφίζουμε ) να περνάει μέσω της στοματικής ή αναπνευστικής οδού στον οργανισμό μας, γι αυτό χρειάζεται προσοχή όπως και όλα τα υλικά της ζωγραφικής είτε αυτά επισημαίνονται ώς τοξικά είτε όχι. Άν και δεν απορροφάται εύκολα απο τον ανθρώπινο οργανισμό ( ακόμη και απο τροφές, φυσικές ή επεξεργασμένες _E171 (σημ. 2 ) που περιέχουν τιτάνιο ) θέλει προσοχή αφού εδώ αναφερόμαστε στις σκόνες χρωμάτων ζωγραφικής και όχι στα τρόφιμα, τα καλλυντικά ή τα ιατρικά μοσχεύματα που το περιέχουν.
Ακόμη μεγαλύτερη προσοχή θέλει_ με ανάλογες προφυλάξεις_ στήν αιωρούμενη σκόνη που το περιέχει και εισπνέεται ή καταπίνεται κατα την διάρκεια οικοδομικών ή παρασκευαστικών εργασιών. Με την κατάπωση ή την εισπνοή στους χώρους εργασίας και στην παρατεταμένη έκθεση στίς χρωστικές του Τιτανίου μπορεί να σωρευτεί σε κάποιους συγκεκριμένους ιστούς και ενδεχομένως να προκαλέ- σει προβλήματα υγείας. Τέλος πάντων και πέρα απο όλα αυτά, το λευκό του Τιτανίου είναι απο τα πιό ακίνδυνα χρώματα που διαθέτουμε.( βλ, σημ.5 ) (σημ.6 )
________________________________
σημειώσεις και πηγές
WWW. Bank
http://www.artiscreation.com/white.html
http://cameo.mfa.org/browse/record.asp?subkey=9386
________________________________
Εγκυκλοπαιδικόν ΛΕΞΙΚΟΝ τού Ελευθερουδάκη
Daniel V. Thompson "Αυγοτέμπερα" εκδ. Αρμός
Ελένης Ε. Ιωακείμογλου "Τά Οργανικά Υλικά στην Τέχνη και την Αρχαιολογία"
τομ, Α΄ , εκδ. ΙΩΝ
Gino Piva " Aκουαρέλλα και Τέμπερα" εκδ. ΑΡΜΟΣ
Κωστή Πλακωτάρη "Υλικά καί Τεχνική στή Ζωγραφική καί Διακοσμητική"
________________________________
περιοδικό αρχαιολογία
http://www.arxaiologia.gr/site/content.php?sel=147
________________________________
TITANIUM: WORLD PRODUCTION OF MINERAL CONCERATES, BY COUNTRY
(1999 - 2003 )
http://www.indexmundi.com/en/commodities/minerals/titanium/titanium_table15.html
_________________________________
( σημ.2 )
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32006L0033:EL:NOT
Οδηγία 2006/33/ΕΚ της Επιτροπής, της 20ής Μαρτίου 2006 , για τροποποίηση της οδηγίας 95/45/ΕΚ όσον αφορά το κίτρινο Sunset FCF (sunset yellow FCF) (E 110) και το διοξείδιο του τιτανίου (E 171) ( Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ )
(4) Το διοξείδιο του τιτανίου (E 171) έχει εγκριθεί στο πλαίσιο της οδηγίας 94/36/ΕΚ ως χρωστική ουσία για χρήση σε ορισμένα τρόφιμα. Το διοξείδιο του τιτανίου μπορεί να παρασκευαστεί με μορφή κρυστάλλων του ανατασίου ή του ρουτιλίου. Η φολλιδωτή μορφή του ρουτιλίου διαφέρει από αυτή του ανατασίου ως προς τη δομή και τις οπτικές ιδιότητες (pearlescence). Επιβάλλεται για τεχνικούς λόγους η χρήση της φολλιδωτής μορφής του ρουτιλίου ως χρωστικής ουσίας σε τρόφιμα και σε επιχρίσματα μεμβρανών για δισκία συμπληρωμάτων διατροφής. Στις 7 Δεκεμβρίου 2004, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων δήλωσε ότι η χρήση ρουτυλίου του διοξειδίου του τιτανίου, σε άμορφη ή φολλιδωτή μορφή, δεν δημιουργεί ανησυχίες όσον αφορά την ασφάλεια. Επομένως, τα κριτήρια καθαρότητας του διοξειδίου του τιτανίου (Ε 171) πρέπει να τροποποιηθούν ώστε να περιλαμβάνουν τόσο τη μορφή του ανατασίου όσο και τη μορφή του ρουτιλίου αυτής της ουσίας.Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 082 της 21/03/2006 σ. 0010 - 0013
__________________________________
( σημ.4 ) http://ruby.colorado.edu/~smyth/min/tio2.html
__________________________________
( σημ. 5 ) "ΤΙΤΑΝΙΟ Τα Κράματα και οι Ενώσεις του"
( πτυχιακή εργασία ) Ξανθοπούλου Μαρία
http://eprints.teikoz.gr/31/1/A_25_2008.pdf
__________________________________
( σημ.6 )
Οδηγία 78/176/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 20ής Φεβρουαρίου 1978 περί των αποβλήτων που προέρχονται από τη βιομηχανία διοξειδίου του τιτανίου Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 054 της 25/02/1978 σ. 0019 - 0024
http://eur-lex.europa.eu/el/dossier/dossier_32.htm
__________________________________
www.
Μάριος Σ. Καρτσιώτης http://www.iok.gr/documents/Photocat..._Katsiotis.pdf
Κυριαζίδης Θωμάς http://nefeli.lib.teicrete.gr/browse...azidis2010.pdf _________________________________
Rutile
http://www.handbookofmineralogy.org/pdfs/rutile.pdf
http://el.wikipedia.org/wiki/Ρουτίλιο
_____________________________________
Titanium dioxide
http://www.dechenchem.com/english/product.asp?id=154
http://en.wikipedia.org/wiki/Titanium_dioxide
http://en.wikipedia.org/wiki/Titanium
_________________________________
κοσμηματοποιία
http://www.jewelpedia.com/lexicon_details.php?id=217
_________________________________
toxicoligy ( αποσπάσματα )
Το διοξείδιο τιτανίου έχει ταξινομηθεί πρόσφατα από τη Διεθνή Επιτροπή αντικαρκινικού αγώνα (IARC) ως καρκινογόνος ουσία ομάδας IARC 2B ενδεχομένως καρκινογόνος στους ανθρώπους. Το διοξείδιο τιτανίου αποτελεί 70% του όγκου συνολικής παραγωγής των χρωστικών ουσιών παγκοσμίως. Χρησιμοποιείται ευρέως για να παρέχει τη λευκότητα και την αδιαφάνεια στα προϊόντα όπως τα χρώματα, τα πλαστικά, τα έγγραφα, τα μελάνια, τα τρόφιμα, και οι οδοντόπαστες. Χρησιμοποιείται επίσης στα προϊόντα φροντίδας καλλυντικών και δέρματος, και είναι παρόν σχεδόν σε κάθε sunblock, όπου βοηθά προστατεύω το δέρμα από το υπεριώδες φως. (.......)τα συμπεράσματα IARC είναι βασισμένα στα πολύ συγκεκριμένα στοιχεία. Αυτά τα στοιχεία έδειξαν ότι οι υψηλές συγκεντρώσεις του ουσία-βαθμού (που κονιοποιείται) και πολύ λεπτή σκόνη διοξειδίου τιτανίου προκάλεσαν τον καρκίνο αναπνευστικών οδών στους αρουραίους που εκτέθηκαν από την εισπνοή και το ενδοτραχειακό instillation* (....) Καναδάς (εθνικό γραφείο WHMIS) πρόσφατα συσκέφτηκαν με το Κεμπέκ CSST και CCOHS (οι δύο κύριες αντιπροσωπείες που παρέχουν τις ταξινομήσεις WHMIS στο κοινό) σχετικά με τις επιπτώσεις της απόφασης IARC στην ταξινόμηση WHMIS του διοξειδίου τιτανίου. Συμφωνήθηκε ότι το διοξείδιο τιτανίου τώρα ικανοποιεί τα κριτήρια για WHMIS D2A (καρκινογόνος ουσία) βασισμένα ανακοινωίδα τύπου από το IARC μέχρι σήμερα, και ότι δεν είναι απαραίτητο να περιμένει την απελευθέρωση της πλήρους μονογραφίας.
Οι κατασκευαστές και οι προμηθευτές του διοξειδίου τιτανίου ενθαρρύνονται για να αναθεωρήσουν και να ενημερώσουν τα υλικές φύλλα στοιχείων ασφάλειας και τις ετικέτες προϊόντων τους βασισμένα σε αυτές τις νέες πληροφορίες το συντομότερο δυνατόν. Οι εργοδότες πρέπει να αναθεωρήσουν τα προγράμματα επαγγελματικής υγιεινής τους για να εξασφαλίσουν ότι η έκθεση στη σκόνη διοξειδίου τιτανίου αποβάλλεται ή μειώνεται στο ελάχιστο πιθανό. Οι εργαζόμενοι πρέπει να εκπαιδευτούν σχετικά με αυτόν τον πιθανό πρόσφατα αναγνωρισμένο κίνδυνο για την υγεία τους και να εκπαιδευθούν στις κατάλληλες διαδικασίες εργασίας.
______________________
Παππάς Θεόδωρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου