θεόδωρος Παππάς

εισαγωγή

στα πενάκια

DipPens

Προσοχή!

Το κείμενο αυτό δεν είναι στην τελική του μορφή και έχει ελλείψεις. Στην τελική του μορφή μπορεί να αφαιρεθούν κομμάτια κειμένου ή να προστεθούν νέα ή οι όποιες αλλαγές που (αν) θα γίνουν να είναι ασήμαντες. Ενδεχομένως να υπάρχουν ορθογραφικά και συντακτικά λάθη...

στην σειρά αυτή:

1 Α'_DipPens εισαγωγή στα πενάκια

1 Β'_DipPens εισαγωγή στα πενάκια

2 Α'_γραμμοσύρτες (ruling pens)

2 Β'_γραμμοσύρτες (ruling pens)

3 _graphos,

4_technical pens & rapidograph

5_πως δουλεύω με τα πενάκια

Περιεχόμενα

1 Β'

4 _iv

«Ταυτότητες» και «Περιγραφικά» ονόματα

«πενάκια εξειδικευμένα,

ιταλικού τύπου γραφής, μουσικής σημειογραφίας»

_Ιταλικά ή πλάγια Στοιχεία

_Περιγραφικά ονόματα («σχήματα» πενών)

_Crow Quill Pens (Nibs)

_Arrow

_Unusual nibs

4 _V

Πενάκια με Ανάγλυφη διακόσμηση

4 _VI

ΧΕΙΡΟΛΑΒΕΣ

Fountain pen

Penographic ή Writing Instrument

WWW _πηγές

& σημειώσεις

4 _iv

«Ταυτότητες» και «Περιγραφικά» ονόματα

«πενάκια εξειδικευμένα,

ιταλικού τύπου γραφής, μουσικής σημειογραφίας»

Τα ονόματα «ταυτότητας» αφορούν τα πενάκια που οι κεφαλές (σώματα) τους, έχουν το σχήμα υπαρκτών μορφών όπως αντικειμένων, ζώων και φυσικών ή “μυθικών” προσώπων και είναι ευδιάκριτη η σχέση σχήματος της κεφαλής με το αναφερόμενο.

Σε μια άλλη γραμμή ονοματοδοσίας, που και αυτή μας έρχεται από το μακρινό παρελθόν και με οριστικοποίησή της τον 19° αι, έχουμε ονόματα υπαρκτών αντικειμένων και υπάρξεων, αλλά το σχήμα δεν αντιστοιχεί σε αναπαράσταση. Αυτά είναι τα λεγόμενα

« Περιγραφικά ονόματα» και με αυτά καταλογραφούνται (συνήθως) από τις κατασκευάστριες εταιρείες.

_ Στα πενάκια με ονόματα «Ταυτότητας» ανήκουν τα:

1) πενάκι «δάκτυλο» // Finger // είναι πενάκι καλλιγραφίας και ανήκει γενικά στα “ιταλικά στυλό*”

βλ., από τους κατασκευαστές .... “Has medium rigibity, suitable for writing thick lines (copperplate) …“

βλ., penna Astra N° 700EF

βλ., Brause 29 Intex Finger Galligraphy pen Nib

_ _ _

Οι πένες καλλιγραφίας και γραφής πέρα από το Leterring και την Καλλιγραφία μπορούν κάποιες από αυτές να χρησιμοποιηθούν είτε ως «βοηθητικές» ή συμπληρωματικές στο σκιτσάρισμα, κυρίως όμως στα κείμενα και τις λέξεις που μπορεί να εμφανίζονται είτε ως μέρος της εικόνας, είτε μέσα στα συννεφάκια και στα πλαίσια διαλόγων, σε υποσημειώσεις εντός και εκτός πλαισίων.

Συναντώνται σε διάφορα σχήματα, ανάλογα πάντα, την νοοτροπία και τον τύπο της γραφής και γραμμών που πρέπει να «εκτελέσει» η πένα με τις περιοριστικές προδιαγραφές που έχει θέσει ο κατασκευαστής της.

Έχουμε κουταλοειδείς, λογχοειδείς, δρεπανώδεις, τετράγωνες και ζωόμορφες κεφαλές (πχ, κύκνος, ...), αλλά και πένες με «ανορθόδοξα» και παράξενα σχήματα για πολύ συγκεκριμένες χρήσεις.

βλ., Seymour's Triple Ruling Pen

την εικόνα την πείρα από kallipos.de

George Wright & Son Schreibfedern

..με αιχμηρά (ακιδωτά) έως και σφαιρικά τελειώματα σε στενόμακρα αιχμηρά έως και πολύ πλατιά πιρούνια (δόντια). Τα δόντια μπορεί να είναι δύο, τρία, τέσσερα, πέντε και περισσότερα.

_ _ _

Έχουμε εξειδικευμένα πενάκια όπως τα πενάκια Rastrum ή raster με πέντε δόντια για μουσική παρτιτούρα στη χάραξη πενταγράμμου.

βλ., Seymour's Music Ruling Pen

_την εικόνα την πείρα από kallipos.de // George Wright & Son Schreibfedern

Don Michael Randel “The Harvard Dictionary of Music” / Forth Edition / 1986 // 2003

Rastrum “[Lat., rake, pl. rastra; Ger. Rastral, Raster]. In its simplest form, a five-pointed pen used in drawihg a musical staff. Compound (multinib)rasta combining two or more simple rasta were also common, especially during the 18th and first half of the 19th centuries. See also Rastrology.” E.K.W

_ _ _

wikipedia => Rastrum

Rastrum – Wikipedia

_ _ _

και όσον αφορά γενικά την μουσική σημειογραφία (κλειδιά, νότες, σύμβολα και υποδείξεις) υπήρχαν και υπάρχουν ακόμη διάφορα πενάκια τύπου Quill και νεώτερες πένες που προτείνονται από τους κατασκευαστές και από 'κει και πέρα έχουμε τις επιλογές των ίδιων των μουσικών, όσων από αυτούς, αρέσκονται να τις χρησιμοποιούν στα χειρόγραφά τους. Αρκετοί πάντως από τους χρήστες προτείνουν τα πενάκια για τον ιταλικό τύπο γραφής ως κατάλληλα για την μουσική σημειογραφία.

βλ., Jeffrey Dane “Manuscripts, Pens and Composers”

Manuscripts, Pens and Composers - an article by Jeffrey Dane

(.....) “Like most of us, Brahms was a creature of habit. Born in 1833, he learned his penmanship with quills, and he continued using them well into the 1890s, even after they were already long out of fashion. By the time he died at 64, quills had already been supplanted by the straight pen years before. The visible variances in notation in Brahms' Violin Concerto manuscript, aside from the clearly different note hands, make it likely that Joachim used a steel pen for his own score markings.Just as machines don't have human resilience, steel or even gold pen points didn't have the flexibility of the quill, which came from living organisms, while points for the straight pens were manufactured.” (.....)

Στα αρχιτεκτονικά, δομικά, μηχανολογικά, ηλεκτρολογικά σχέδια, κ,α., υπάρχουν γράμματα, αριθμοί, λέξεις και κείμενα!

Αυτά τα στοιχεία για να είναι ευανάγνωστα πέρα από τις καθορισμένες θέσεις τους πάνω στο σχέδιο έπρεπε να ακολουθούν κάποια γραμματοσειρά με συγκεκριμένα πάχη γραμμών, αποστάσεις και ισοϋψή στοίχιση και σε καμιά περίπτωση «ιδιόγραφη αποτύπωση».

Σε επαγγελματικό επίπεδο παρουσίασης κυρίως στον 20ο αι., [πριν, αλλά και κατά την είσοδο μηχανών (όπως π,χ., το rapidoscript και το ploter-pen της Rotring, ή σε άλλο επίπεδο σχεδιασμού των CAD (1960s IBM Drafting System, …) και την μετέπειτα σχεδόν καθολική επικράτηση των ηλεκτρονικών υπολογιστών (PC)] υπήρξαν πένες, από κατασκευάστριες εταιρίες στυλό (με προϊόντα υψηλών προδιαγραφών) για το lettering και την γραφή, που έδιναν εξειδικευμένα στυλό στους σχεδιαστές για τέτοιες εργασίες, αφού οι γραμμοσύρτες σχεδίασης ήταν ακατάλληλοι για αυτή την δουλειά!

Μία τέτοια εταιρία ήταν π,χ., η Sheaffer Pen Corporation.

Βεβαίως υπήρχαν εξειδικευμένοι γραμμοσύρτες για τέτοιες εργασίες (peizand , ….......).

Κατόπιν στην κορυφαία και καταλικτική εξέλιξη των γραμμοσυρτών έρχονται τα graphos όπου στην σειρά “R” της Pelikan μας δίνονται εξειδικευμένα graphos για στένσιλ (stencils).

Αργότερα η Rotring κατοχυρώνει μια νέα σειρά στα graphos, την “m” διατηρώντας παράλληλα και την “R” της Pelikan).

Με την εδραίωση των διαφόρων technical Drawings pens έρχονται ως συνέχεια με κάποιες βελτιώσεις και προσθήκες, οι ανάλογοι βοηθητικοί οδηγοί με δεκάδες στένσιλ ομαδοποιημένων γραμμάτων, αριθμών, συμβόλων και περιγραμμάτων εργαστηριακών, υδραυλικών και άλλων αντικειμένων που είναι είτε χρηστικά σε όλους (γράμματα και αριθμοί) ή ειδικεύονται (σύμβολα, αντικείμενα) και απευθύνονται αυστηρά στους διαφορετικούς τομείς του τεχνικού σχεδίου, (αρχιτεκτονικό, τοπογραφικό, ηλεκτρονικό, χημικό, κ,α,).

(Με την εδραίωση των διαφόρων technical Drawings pens έχουμε τον παραμερισμό των γραμμοσυρτών (ruling pens) και των graphos, από τα που ακόμη και σήμερα, όπως και στις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αι., τα ονομάζουμε όλα (λανθασμένα), συλλήβδην και αυθαίρετα ως Rapidographs, οι ραπιδογράφοι ανήκουν στα technical drawing pens αλλά τα technical d. pens δεν ανήκουν στους ραπιδογράφους)

Ιταλικά ή πλάγια Στοιχεία

(*)Τα «Ιταλικά ή πλάγια Στοιχεία» υιοθετήθηκαν στην τυπογραφία με το ίδιο όνομα και πέρασαν στα τυπογραφικά στοιχεία ως «ημιχειρόγραφος τύπος στοιχείων» (βλ., «Αλδίνες» εκδόσεις Μανούτιος, ...) σε νεότερες εποχές 19ος – 20ος αι., στην χειρόγραφη γραφή έχουμε πρότυπα γραφής πριν την επικράτηση της γραφομηχανής παρ' όλα αυτά οι μέθοδοι των προτύπων αυτών διδάσκονται ακόμη σε καλλιγράφους, χομπίστες, κ,άλλ.,

βλ., Spencerian Script ::: American Cursive

Spencerian Script / Spencerian method

βλ., wikipedia

“Spencerian Script is a script style that was used in the United States from approximately 1850 to 1925 and was considered the American de facto standard writing style for business correspondence prior to the widespread adoption of the typewriter.”

by Dr. Joseph Vitolo “Demystifying the Copperplate/Spencerian Script Enigma”

Demystifying the Copperplate/Spencerian Script Enigma | IAMPETH site

στα λογότυπα εταιρειών

βλ.,

by Margarita Noriega “What Coca-Cola's logo reveals about the history of writing in America”

What Coca-Cola's logo reveals about the history of writing in America - Vox

History of the Coca Cola Logo

The History of the Coca Cola Logo - Art - Design - Creative - Blog

_ _ _ _

Πενάκια μιας αμερικάνικης εταιρίας που παίρνει την ονομασία της από το Spencerian system του SPENCER Platt Rogers είναι η

Spencerian Steel Pen Pen Co.

SPENCERIAN STEEL PEN CO. - The best pen name - Steel nibs since 1858

“The Spencerian Steel Pen Pen Co. was formed In 1858 as a subsidiary of the publisher Ivison Phinney Publishing Company, later known as Ivison, Phinney, Blakeman, & Co., and finally in 1869 as Ivison, Blakeman, Taylor, & Co.

The New York City-based pen company, was a pen distribution company, that purchased its nibs from an English manufacturer, having no factories of its own. The Spencerian pens were made in Birmingham by Sir Josiah Mason for Perry & Co.”

_ _ _

Austin Norman Palmer (1860-1927) έχουμε τεχνικά υποδείγματα και μέθοδο διδασκαλίας του τύπου γραφής

“ (….) the Palmer method of penmanship was both a style of handwriting and a pedagogical method for teaching the practice of penmanship (….)”

βλ., Palmer Method of Penmanship

Palmer Method of Penmanship - Dead Media Archive

βλ., A Look at Fine & Flexible Nibs

A Look at Fine & Flexible Nibs | IAMPETH site

=> περισσότερα βλ., στο Πηγές και Σημειώσεις

_ _ _

2) πενάκι «πινόκιο» Pinocchio

βλ.,

α) Brevettato “Pinocchio” 336

(......................)

_ _ _

3) πενάκι «Άϊφελ» πύργος του Άϊφελ // FRENCH EIFFEL TOWER

1)BLANZY POURE & C IE

PLUME GRAND PRIX No 798 F

....

Περιγραφικά ονόματα («σχήματα» πενών)

Falcon, Arrow, (πενάκια κυρίως με κουταλοειδείς κεφαλές, ....) Μεταλλικές πένες που προσομοιώνουν στην γραφή και στην χάραξη γραμμών με τα Quill pens που φτιάχνονταν από τα φτερά των γερακιών.

Falcon (Γεράκι)

“Probably the second most common shape of a steel pen, besides the plain, straight pen, is the Falcon.The origin of the Falcon, and how it got it’s name, is up for debate. But in the US, at least, it seems that the Esterbrook Steel Pen Co. was the King of the Falcons. (........)”

Pen Shapes: The Falcon by AAANDREW

https://thesteelpen.com/2017/10/16/pen-shapes-the-falcon/

_βλ., R. Esterbrook #141 Standard Hotel made in USA

πένα με σώμα γερακιού και ωοειδής οπή

_βλ., Esterbrook #2 falcon Pen (Ν°2)

πένα με σώμα γερακιού, με αιχμηρή άκρη και ορθογώνια οπή αερισμού

https://theesterbrookproject.com/NIB%20SHEETS/ESTERBROOK%202%20FALCON%20PEN/ESTERBROOK%202%20FALCON%20PEN.html

FALCON No 2

_ _ _

και το «τέρας» Mammoth Falcon R. Esterbrook 340 με μήκος σώματος της πένας στα 6 cm

_ _ _

Joseph Gillotts “Super Fallcon N° 1155”

_ _ _

Crow Quill Pens (Nibs)

Σωληνοειδή χαλύβδινα πενάκια που προσομοιάζουν αρκετά με τις πένες φτερού όσον αφορά την μορφή της κεφαλής τους και του σώματος. Έχουμε μαζική παραγωγή από την δεύτερη δεκαετία του 19ου αιώνα (1820 (;) - ...).

Πενάκια, βασικά, σχεδίου με μεγάλη ευελιξία σε σκιασμούς, περιγράμματα αρχιτεκτονικών σχεδίων (απεικονίσεων) και αντικειμένων, για ελεύθερο σχέδιο, κόμιξ, στα παλαιότερα χρόνια τα χρησιμοποιούσαν στο ρετουσάρισμα φωτογραφιών, στην λιθογραφία, ως συμπληρωματικά με τα πενάκια χαρτογραφίας.

Στα πλεονεκτήματά του συγκαταλέγονται:

α) κράτημα αρκετής μελάνης

β) σταθερή ροή της μελάνης όταν γραμμώνουμε (ανάλογα το είδος της μελάνης)

γ) η πλειοψηφία των πενών αυτών έχει εξαιρετική ελαστικότητα

βλ., Robert Hurford “Crow Quill Pens”

Crow Quill Pens | IAMPETH site

το άρθρο είναι αναρτημένο στο IAMPETH

[ (.....) Founded in 1949, it is the oldest and largest penmanship organization in the United States. (.......) ]

About | IAMPETH site

Όσον αφορά τα συγκεκριμένα πενάκια, μπορούν να βρεθούν στην ελληνική αγορά, κυρίως της σειράς του Joseph Gillott.

Όσον αφορά την διεθνή αγορά από τα πενάκια του Joseph Gillott που παράγονται ακόμα (και όχι συλλεκτικά κομμάτια από μεταπωλήσεις ή σε στοκ) μπορούμε να δούμε εδώ: William Mitchell _est. 1825

Products – William Mitchell Calligraphy

και εδώ:

GILLOTT - Finest Quality Pens - Online Catalog

_ _ _

Arrow

βλ., N70.Brause66EF Nib

…...............

_ _ _

Unusual nibs

Εδώ μπορούμε να βάλουμε ένα πλήθος πενών, κυρίως όμως τις πένες με μια δρεπανοειδή κεφαλή με δεξιά κλίση. Υπάρχουν και άλλα σχήματα βέβαια σε μεγάλη ποικιλία. Τόσο σε σχήματα ραμφών όσο και σε οπές, σχισμές ώμων και εγκοπές. Σε αυτήν την κατηγορία θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε και πενάκια πολύ ειδικών και καθορισμένων χρήσεων, όπως τα πενάκια στην χάραξη μουσικού πενταγράμμου, κ,α.

Κάποια από τα πενάκια αυτά κατασκευάζονται ακόμα και αφορούν τους καλλιγράφους. Κάποια από αυτά δεν κατασκευάζονται πλέων και οι εταιρείες κατασκευής τους έχουν πάψει εδώ και δεκαετίες να υφίστανται, αλλά πωλούνται ακόμα στην διεθνή αγορά μόνο από εναπομείναντα αποθέματα που κάποια στιγμή θα εξαντληθούν!

βλ., Radius Ltd., No 357 F

Unusual nibs | Kallipos Calligraphy Shop

με οπή V / και στροφαλοειδή(;) κατάληξη του ράμφους - κεφαλή στην ένωση με το σώμα! Πραγματικά μια πολύ σπάνια και εξεζητημένη μορφή πένας.

_ _ _

Οι άλλες δρεπανοειδείς πένες έχουν ομαλότερα περάσματα (σύνδεσμοι) από την κεφαλή στο σώμα κυρίως με έναν παρεμβάλλοντα καμπυλοειδή ή γωνιώδη λαιμό.

βλ., _ F. Soennecken, Normalfeder No 181 EF

Unusual nibs | Kallipos Calligraphy Shop

_ _ _

Σε αυτήν την κατηγορία έχουμε επίσης κάποιες πολύ σπάνιες και ασυνήθιστες πένες και έχει να κάνει με την κατάληξη του ράμφους.

Στην ιστοσελίδα του Kallipos Calligraphy Shop

Unusual nibs | Kallipos Calligraphy Shop

δες και τα πενάκια =>

M. Turnor & Co, No. 01502 F, Globe Pointed

Hardly flexible. Similar to a lettering nib this nib creates lines of variing thickness between 0.2 and 0.5mm, depending on the direction in which it is drawn and the pressure that is applied.

και

Blanzy Poure & Cie, No. 858, Curve Point

...................................................

_ _ _

4 _V

Πενάκια με Ανάγλυφη διακόσμηση

4 _VI

ΧΕΙΡΟΛΑΒΕΣ

(….....................................)

βλ.,

Pen Holders of Past Masters: The Don Tate Collection
Page created by James Ivey for Zanerian.com

Pen Holders of Past Masters: The Don Tate Collection

_ _ _

βλ.,

Oblique Penholder Archive / Vintage Penholders

PenHolders2

_ _ _

(.....................................)

Fountain pen

Μία μεταλλική πένα (nib pen) συνδεδεμένη με δεξαμενή μελάνης.

Η δεξαμενή μελάνης, ως επί το πλείστον στις μέρες μας, είναι ένας πλαστικός σωλήνας με δυνατότητα αναπλήρωσης του περιεχομένου του (reservoir) όταν αυτό εξαντληθεί ή είναι μιας χρήσης (cartridge) αλλά με δυνατότητα αντικατάστασής της από ένα όμοιο φυσίγγιο.

Οι σημερινές πένες-στυλό (Fountain pen) έρχονται από μία μακραίωνη εξέλιξη όπου οι ιστορικοί τοποθετούν με τα υπάρχοντα στοιχεία στα 974 μΧ.,

βλ., C. E. BOSWORTH “A MEDIAEVAL ISLAMIC PROTOTYPE OF THE FOUNTAIN PEN?” Journal of Semitic Studies, Volume 26, Issue 2, AUTUMN 1981, Pages 229–234, Published: 01 October 1981

MEDIAEVAL ISLAMIC PROTOTYPE OF THE FOUNTAIN PEN? | Journal of Semitic Studies | Oxford Academic

Στα διασωθέντα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι έχουμε την πλήρη «περιγραφή» μιας πένας με δεξαμενή που ο ίδιος είχε κατασκευάσει και χρησιμοποιούσε. Μας δείχνει ότι ο Λεονάρντο είχε κατανοήσει κάτι πολύ σημαντικό για την εύρυθμη λειτουργία της πένας! Αυτό είναι ο συνδυασμός μιας διπλής λειτουργίας που χρησιμοποιεί μερικές από τις βασικές ιδιότητες των υγρών:

α) την βαρύτητα

β) την τριχοειδή δράση (Capillary action) μια ιδιότητα των υγρών.

Οπότε, πένες με δεξαμενή έχουμε εδώ και αιώνες.

Πένες που χρησιμοποιούσαν μια απλή σύνδεση με δεξαμενή ή μηχανισμούς που βασίζονταν μόνον στην «βαρύτητα» παρουσίαζαν μια προβληματική συμπεριφορά! Κατανοώντας εν τέλη την αναγκαιότητα ενός συνδυασμού, βαρύτητας και τριχοειδούς δράσης και μετά πολλών πειραματισμών, άλλοτε με καλά και άλλοτε με μέτρια αποτελέσματα, από τον 19ο αιώνα, άρχισαν σιγά-σιγά να μπαίνουν οι βάσεις για μια γρήγορα εξελισσόμενη διαδικασία, με αποκορύφωμα τον 20ο αιώνα, που είχε να κάνει με τα εργαλεία σχεδίασης στο τεχνικό σχέδιο, με τα λεγόμενα Stylographic pen και Technical Pen. Πορεία που είδαμε να ολοκληρώνεται ή πιο σωστά να σταματά απότομα, με την επικράτηση των νέων ηλεκτρονικών μέσων.

Penographic

ή Writing Instrument

Πένα που εφευρέθηκε από τον John Scheffer με μύτη από goose quill, με το ρεζερβουάρ (resorvoir) ζωικής προέλευσης κύστη (pig’s bladder) μέσα σε μεταλλικό κυλινδρικό στέλεχος και διακόπτες ελέγχου της ροής (στρόφιγγα “Α” ) και της διακοπής (πείρος).

Η πατέντα κατατέθηκε το 1819 <(London: W. Robson & Co., ca.1819)> και εγκρίθηκε τον Ιανουάριο του 1820

1) The Penographic Posted by Julie L. Mellby on November 18, 2008

=> The Penographic - Graphic Arts

(….....) “Scheffer’s Penographic, patented in 1819, was one of the first workable fountain pens. Its secret was a flexible tube made of a goose quill and pig’s bladder. Pressure was exerted on a lever and a knob to propel ink into the nib when desired”.

2) βλ., The London Journal of Arts and Sciences, Τόμος 1 / σελ., 86

The London Journal of Arts and Sciences - Βιβλία Google

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

WWW _πηγές

& σημειώσεις

1 Α'_DipPens εισαγωγή στα πενάκια

1 Β'_DipPens εισαγωγή στα πενάκια

THE STEEL PEN

The Steel Pen – Writing, history, and the history of how we write

The Steel Pen Table of Contents

https://thesteelpen.com/

Pen Shapes: A Proposed Glossary

https://thesteelpen.com/tag/resources/

_ _ _

IAMPETH

Lessons | IAMPETH site

Crow Quill Pens

https://www.iampeth.com/lesson/about-nibs/crow-quill-pens

_ _ _

Ιωάννης Ταβλάκης _Αρχαιολόγος

«Η Αντιγραφή και η Χειρόγραφη Παράδοση των Αρχαίων Κειμένων» περιοδικό ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Τεύχος 5, Νοέμβριος 1982 / σελ., 32

« (.....) Πάνω στον πάπυρο λοιπόν και αργότερα στην περγαμηνή και το χαρτί, οι αντιγραφείς έγραφαν, χρησιμοποιώντας ένα λεπτό καλάμι, το οποίο από καιρό σε καιρό το έξυναν με μικρό μαχαιράκι (το γλύφανον) και έσχιζαν τη μύτη του στα δυό, όπως οι σημερινές πέννες, για λεπτό ή παχύ γράψιμο.(....)»

_ _ _

Πλάγια επισεσυρμένα, italic - oblique

E. M. Thompson ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ και ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΑΣ / μετφ., Σπυρίδωνος Π. Λάμπρου / Βιβλιοθήκη ΜΑΡΑΣΛΗ / 1903 // ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι΄. _ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΑ

Επισεσυρμένη γραφή των παπύρων κτλ. (σελ., βιβλ., 229 - ...) < σελ., βιβλ., 211 ....οξύρυγχος εκλήθη η γραφή αύτη, άτε του οξέος πέρατος των γραμμάτων παραβληθέντος προς ρύγχος .............

Αλλά την λέξιν ερμηνεύει άλλως, ως δηλούσαν την δια καλάμου οξυρύγχου, ήτοι οξέα έχοντος τα χείλη ή κέρατα, γεγραμμένην γραφήν, ήτοι την λεπτήν, την επισεσυρμένην, .......

σελ., βιβλ., 212 ....... και άγει μάλλον εις αποδοχήν της γνώμης του Gardthausen περί γραφής δια γραφίδος εχούσης οξέα τα κέρατα. >

_ _ _

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

Τμήμα Γραφιστικής και Οπτικής Επικοινωνίας / Κατεύθυνση Γραφιστικής, Γ' εξάμηνο σπουδών

[pdf] Γράμματα – Τυπογραφία

[16] ΙΙ. 2. Πλάγια (επισεσυρμένα) – πλαγιασμένα στοιχεία (italic - oblique) Πλάγιες ονομάζονται οι γραμματοσειρές που έχουν μία περισσότερο χειρόγραφη – καλλιγραφική σχεδίαση.

Πλαγιασμένη ή επικλινή λέμε αυτή που σχεδιαστικά μοιάζει με την αντίστοιχή της όρθια, αλλά έχει κλίση προς τα δεξιά 10°-16° μοιρών.

(.....)

_ _ _

ΑΤΑΚΤΑ τομ., 4, Α-Π // σελ., βιβ., 87 // σελ., pdf 114

Γραφτήριον (γρ. Γραπτήριον),

Κελλί διά γράψιμον, Σκριτόριον

σημ., Το Σκριτόριον όνομα σύνηθες εις τους εμπόρους μας, είναι από το Ιταλικόν scrttojo (bureau, comptoir)

_ _ _

THE POPULAR ENCYCLOPEDIA

VOLUME VII. _Part II // PENS => page 732 - ...

(1)

Catalog Record: The popular encyclopedia; being a general... | HathiTrust Digital Library

(2)

https://books.google.gr/books?id=69D3IOPsmscC&dq=inauthor%3A%22Popular%20encyclopedia%22&hl=el&source=gbs_similarbooks

_ _ _

Cuneiform Writing Techniques

Cuneiform on clay: stylus’ origins, manufacture, appearance, and handling

Cuneiform Writing Techniques [CDLI Wiki]

_ _ _

Henry Bore “The Story of the Invention of Steel Pens”

[The Story of the Invention of Steel Pens With a Description of the Manufacturing Process / by Which They Are Produced]

[text]

The Story of the Invention of Steel Pens by Henry Bore - Free Ebook

_ _ _

Hebert Luke “The engineer's and mechanic's encyclopædia ....... VOL 2” (1836) => PEN. σελ., βιβλ., 276 - 285

The engineer's and mechanic's encyclopædia, comprehending practical illustrations of the machinery and processes employed in every description of manufacuture of the British Empire .. : Hebert, Luke : Free Download, Borrow, and Streaming : Internet Archive

_ _ _

Wikipedia >> Science and invention in Birmingham

1828: Josiah Mason improves a cheap, efficient slip-in nib that can be added to a fountain pen.

1830: With the invention of a new machine, William Joseph Gillott, John Mitchell and James Stephen Perry devise a way to mass-produce robust, cheap steel pen nibs.

This boosts the Birmingham pen trade and by the 1850s, Birmingham exists as a world centre for steel pen and steel nib manufacture; more than half the steel-nib pens manufactured in the world are made in Birmingham. Thousands of skilled craftsmen and -women are employed in the industry. Many new manufacturing techniques are perfected, enabling the city's factories to mass-produce their pens cheaply and efficiently. These are sold worldwide to many who previously cannot afford to write, thus encouraging the development of education and literacy.

_ _ _

HANDBOOK OF BIRMINGHAM

// Prepared for the Members of the British Association, 1886 // The Project Gutenberg EBook of Handbook of Birmingham, by Various

The Project Gutenberg eBook of Handbook of Birmingham: Prepared for the Members of the British Association, 1886, by Various.

[205 -206]

Steel Pen Trade.—[Maurice Pollack.]—(B. 634.)—There has been little improvement since 1865. Muffles heated by gas on the plan of Dr. Siemens, have been introduced for tempering and colouring, and ordinary gas is also used in connection with these processes, but these improvements are only used by one or two firms, and more as a matter of convenience than as a means of making pens of a better quality or lower price. Many patents have been taken out since 1865 for new styles of pens, the most successful have been those which deal with the points; these have been turned up or turned down, thickened, or planished, all for the purpose of producing smooth points to glide freely over paper even with a rough surface. The fashion in paper and ink materially influences the style of pens. The J pens (so called because that letter was embossed upon one of the first and best known broad points) have been extensively used, and have influenced hand writing, especially that of ladies. Calligraphy as an art has fallen off in this country, and this has influenced pen manufacture. The most delicately made pens are manufactured for foreign use. There are, perhaps, not so many pen works now as there were in 1865, but the productive power has vastly increased. The present weekly average of pens manufactured is about 160,000 grosses, requiring from 16 to 18 tons of steel, of which only 8 tons appears in the article, the rest being loss or waste. Pen steel is still produced in Sheffield, the best being made from Swedish iron. The number of girls and women employed is from 3,200 to 3,600, whilst the number of men employed as tool makers, rollers, engineers, stokers, &c., hardly exceeds 500. The increase in make since 1865, of quite 60 per cent. is mainly due to the export trade. No new pen manufactories have been established since 1865, except in the United States, where there are now four pen works, but of these, only one is of importance. In France, there are now only three pen manufactories, and the production is less than it was three years ago. In Germany there is only one, and its make though improved in quality is very inconsiderable in comparison with the large consumption of steel pens in Germany. An attempt has been made to establish works in Russia, where the dutyon steel pens is high, but after existing one or two years, the manufactory was burnt down, and no attempt has been made to re-build it. The Customs duty on steel pens with the exception of Russia, are the United States, where it is 6d. per gross, is very moderate, and prevents the importation of low and middle class pens. The price obtained for steel pens depends more upon the reputation of the maker or of t[206]he mark than upon their intrinsic value, hence the difficulty of giving an average value of each gross of pens produced.[58]

_ _ _

The Canadian Patent Office Record and Mechanics' Magazine,

Τόμος 5 / Patent Office, 1877

The Canadian Patent Office Record and Mechanics' Magazine - Βιβλία Google

σελ., 252

PEN MAKING.—Pens should be made of the best steel that can be got, as peculiar elasticity is required in them, which could not be obtained if poor steel were used. The steel is cut into slips some 3 feet long and 4 inches broad; these slips are then plunged into a pickle of diluted sulphuric acid so as to remove the scales from the surface; next it is passed between heavy rollers by which it is reduced to the thickness required, and made fit to undergo the first process in pen making. This is performed by a girl, who, seated at a stamping-press provided with a bed and corresponding punch, speedily cuts out the blank, which is perfectly flat. The next step is to perforate the hole which terminates the slit, and to remove any supcrfluous steel which might interfere with the elasticity ef the pen. The embryo pens are thus annealed in a muffle, and the maker's name stamped upon , them. The pens are next transferred to another class of workmen, who, by means of a press, either make the pens concave, if they are merely to be nibs, or, if they are to be barrel pens, they roll the barrel together. The next process is termed the harden| ing, and consists in placing a number of pens in an iron box which is introduced into a muffle. After they become of a deep | red heat they are plunged into a tank of oil, and, when they get cool, the adhering oil is removed by agitation in circular tin bar. rels; tempering is the next step, by heating to the necessary elasticity in a warm bath of oil; and, finally, the whole number of pens are placed in a revolving cylinder along with sand, ground crucible, and other cutting substances, which tends to brighten them up to the natural color of the steel; next the nib is ground down finely, with great rapidity, by a girl, who picks it up with a pair of pliers, and, with a single touch on an emery revolving wheel, perfects it at once. The slit is now made by means of a press. A chisel, or wedge, with a flat side, is affixed to the bed of the press, and the descending screw has a corresponding chiselcutter, which is passing down with the greatest accuracy on the pen, which had been placed on the chisel affixed to the bed and the slit is made and the pen complete. They are next colored brown or blue, by placing them in a revolving metal cylinder, under which is a charcoal stove, and, by watching narrowly the different gradation of color, the requisite tint is speedily attained; a brilliant polish is subsequently imparted by immersing the pens in lac dissolved in naptha; they are then dried, counted, selected and placed in boxes for sale.

_ _ _

The Library Company OF PHILADELFHIA => PENS

Search results | Library Company of Philadelphia Digital Collections

( https://digital.librarycompany.org/islandora/search/dc.subject:%22Pens.%22?cp=islandora:root )

_ _ _

Charles - The Steel Pen Trade [pdf] // Steel Pen Trade 1930-1980, A.A.S. Charles, 1983

Steel Pen Trade : Free Download, Borrow, and Streaming : Internet Archive

_ _ _

the esterbrook project

https://theesterbrookproject.com/INDEX.html

_ _ _

Pen Collectors of America

Reference Library: Other Makers, D-O

_ _ _

Romance Of Pen Industries

βλ., από σελίδες 17 – 18 – 19 - ...

I The English word “Pen,” French “plume,”
German “ feder.” is derived from the Latin “ Penna”
meaning a quill from a bird— goose, swan, raven or
peacock.
2. The word “Quill” is derived from the old
English “ quvlle” meaning a reed.
3. The word “Reed” is derived from Latin
“ calamus.”
4. The word “Stylus” is the ancient writing
instrument and is retained in the modern word
19
style’* meaning the way in which a writer expresses
his ideas.
5. The word “ Ink ’ is derived from the Latin
tingere ” to colour, meaning a liquid that will
produce a colour.

_ _ _

Johnston, Edward Writing & illuminating, & lettering

Writing & illuminating, & lettering : Johnston, Edward, 1872-1944 : Free Download, Borrow, and Streaming : Internet Archive

_ _ _

Foley John History of the invention and illustrated process of making Foley's diamond pointed gold pens

https://archive.org/details/historyofinventi00fole

_ _ _

Stub and Italic

Fountain Pen History: Stub and Italic

_ _ _

[pdf] MAYGENE DANIELS The Ingenious Pen: American Writing Implements from the Eighteenth Century to the Twentieth

_ _ _

Γραμμικό σχέδιο .....

http://www.polismichaniki.gr/polis/index.php/component/k2/item/83-%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7-5.html

_ _ _

Tom Porter & Bob Greenstreet ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΣΧΕΔΙΟΥ & ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ / γιά Αρχιτέκτονες, Γραφίστες, Σχεδιαστές /“Εγχειρίδιο Σχεδίου & Γραφικών Τεχνών” / εκδ. Σέλας

_ _ _

ΥΕΠ&Θ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο “Ελεύθερο Σχέδιο” / 2ος κύκλος / Αθηνα 1999

http://ebooks.edu.gr/courses/DSGL109/document/4decc460u27d/4decc460x7gy/4e2c10a4hy8w.pdf

_ _ _

https://sites.google.com/site/santonopouloscom/

_ _ _

Δημήτρης Α. Τζιόλας “Ηλεκτρονικό Σχέδιο” / Θεσ/νικη 1978

_ _ _

Κολλάτος Γεώργιος // Καθηγητής εφαρμογών

ΤΕΧΝΙΚΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ - Ι / ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑ 2004

http://www.wfdt.teilar.gr/material/EDU_FILES/123_Simeivseis_Ergastiriou.pdf

_ _ _